ابوهاشم جعفری می‌گوید: در خدمت امام حسن عسکری(ع) بودم که ایشان
فرمودند: «هنگامی که قائم ما قیام کند، دستور می‌دهد مناره‌ها و مقصوره‌های
مسجد ویران شود.» با خود گفتم که چرا چنین کند که امام جوابم فرمود: «چون
اینها بدعت‌هایی است که هیچ امام و پیامبری آن را مرسوم نکرده است.» علّامه
مجلسی در توضیح این حدیث می‌فرماید: «زیرا اشراف داشتن و مسلّط بودنِ
خانه‌های مردم حرام است.»
حضرت امام صادق(ع) به نقل از پدر
بزرگوارشان، در تفسیر آیة 33 سورة احزاب «و لا تبرّجنّ الجاهلیّة الاولی»
می‌فرمایند: «خود را مانند خودآرایی زنان عصر جاهلیّت اوّل نیارایید.»[1]
تبرّج، به معنای
«توسعه در دیدار» از کلمة «برج» گرفته شده است. به استناد کلام مرحوم
علّامه طباطبایی در تفسیر «المیزان»، تبرّج ظاهر شدن مانند ظاهر شدن برج‌ها
برای بینندگان آنهاست.[2]
شاید بتوان، «خودآرایی به قصد خودفروشی»
را حاوی نزدیک‌ترین مفهوم برای تبرّج جاهلی دانست.
«تظاهر» در معنی
خودنمایی، تخفیف یافتة تبرّج است. تمنّای نمایش و ظاهرسازی. برون‌فکنی
ویژه‌ای که به تمامی در مقابل «خودداری، خویشتن‌داری، حیاء و حتّی رازداری»
قرار می‌گیرد. نوعی نمایش بی‌محابای داشته‌ها در بر خلق روزگار.
این
نمایش همراه با تفاخر، آتش میل و حسد را برمی‌انگیزد و نفس تیز تک نهفته
در کالبد کوچک هزاران پیر و جوان را به مسابقه‌ای بزرگ فرا می‌خواند.
